Yayoi Kusama in Amsterdam

Kusama’s artistieke pad begon in haar jeugd in Japan, waar ze hallucinaties kreeg van felle lichten en velden vol stippen. Deze vroege visioenen vormen de basis van haar visuele taal. Opgegroeid in een streng gezin dat haar kunst niet ondersteunde, besloot Kusama in 1957,op haar 27e, om Japan te verlaten voor New York City. Daar werd ze onderdeel van de avant-garde scene naast Andy Warhol, Claes Oldenburg en Donald Judd. Haar vernieuwende werk in performance, sculptuur en installatie kreeg internationale erkenning: Kusama werd een van de invloedrijkste vrouwelijke kunstenaars van de 20e eeuw.

De kracht van oneindigheid en zelfopheffing

Het idee van zelfopheffing — jezelf verliezen in het oneindige — staat centraal in Kusama’s werk. Haar beroemde stippen en infinity nets creëren ruimtes waarin de eigen identiteit oplost en het ego verdwijnt in het universum.

Haar werk nodigt de kijker uit om zowel een gevoel van expansie als het verlies van identiteit te ervaren, zodat het zelf wordt samengevoegd met de kosmos.

De Infinity Mirror Rooms zijn hét voorbeeld hiervan. Deze spiegelende oppervlakken creëren oneindige reflecties waarin de kijker zelf deel wordt van het kunstwerk. Volgens Kusama: “Ik vernietig mezelf en word één met het universum.” De reflecterende aard van de spiegels en het ritme van stippen en licht zorgen voor een meditatieve ervaring waarin je verdwijnt in het werk.

Pompoenen

Kusama’s pompoenen zijn een van haar bekendste motieven geworden. In het Moco Museum Amsterdam wisselt de collectie, maar vaak zijn er pompoenen te zien die haar liefde voor deze groente uit haar jeugd weerspiegelen. Opgegroeid in een familie van zaadhandelaren, zag Kusama in pompoenen iets humoristisch én menselijks. De herhaalde stippen die haar pompoenen bedekken symboliseren zowel obsessie als meditatie en belichamen haar levenslange artistieke dialoog van controle versus chaos.

Het Universum

Kusama’s werk staat diep in verbinding met haar fascinatie voor het universum en het idee van oneindige ruimte. Haar Infinity Net-schilderijen, opgebouwd uit duizenden kleine samenhangende penseelstreken, doen denken aan de patronen van sterrenvelden. Deze werken reflecteren haar pogingen om om de oneindigheid te visualiseren en jezelf daarin te laten oplossen.

Haar werk weerspiegelt ook haar doorlopende strijd met haar mentale gezondheid. Sinds 1977 woont ze vrijwillig in een psychiatrisch ziekenhuis in Japan, waar ze nog steeds werkt. Kunst is voor haar een emotionele bevrijding en een vorm van therapie, waardoor ze persoonlijke pijn kan omvormen naar universele schoonheid. “Ik vecht elke dag tegen pijn, angst en angst, en kunst is mijn enige medicijn,” zei Kusama ooit.

Kusama’s universele impact

Kusama’s invloed reikt verder dan kunst tot in de wereld van mode, design en popcultuur. Haar samenwerking met Louis Vuitton bracht haar iconische stippen naar mode, tassen en design.

Kusama ervaren in het Moco Museum Amsterdam is een zeldzame kans om haar waarlijk visionaire geest van dichtbij te ervaren. Haar hele leven lang heeft Kusama haar kunst gebruikt om de kijker opnieuw te laten nadenken over de grenzen van ruimte, identiteit en perceptie. Haar werk is een testament voor de kracht van kunst om een persoonlijke strijd te overstijgen en om pijn om te zetten in schoonheid.